Endüstriyel Güvenlik: Acil Göz Yıkama İstasyonları İçin Temel Kılavuz

Laboratuvarlarda, üretim tesislerinde ve diğer endüstriyel ortamlarda, gözlere kimyasal sıçramaları içeren kazalar beklenmedik bir şekilde meydana gelebilir. Bu tür acil durumlarda her saniye önemlidir ve düzgün çalışan bir göz yıkama istasyonu, geçici rahatsızlık ile kalıcı görme kaybı arasındaki farkı yaratabilir. Göz yıkama istasyonları, gözlerin tehlikeli maddelere maruz kalması durumunda anında ilk yardım sağlamak için tasarlanmış temel güvenlik cihazlarıdır. Bu makale, bu hayati güvenlik sistemlerini seçme, kurma ve bakımını yapma konusundaki temel hususları incelemektedir.

Tesisatlı bir göz yıkama istasyonu, gözlerin zararlı maddelerle veya göz hasarına neden olabilecek malzemelerle temas etmesi durumunda gözleri yıkamak için nazik bir su akışı sağlayan bir acil durum cihazıdır. Bu üniteler, tehlikeli alanların yakınına kalıcı olarak kurulur ve bir binanın sıhhi tesisat sistemi gibi içme suyu kaynağına bağlanır.

Tesisatlı göz yıkama istasyonları, gözlerle temas etmiş olabilecek herhangi bir tehlikeli maddeyi yıkamak için sürekli bir temiz su akışı sağlamak üzere tasarlanmıştır. Cihazlar, bir veya daha fazla nozul veya sprey başlığı aracılığıyla suyu yönlendiren manuel veya ayakla çalıştırılan vanalarla etkinleştirilebilir. Özellikle, temel dekontaminasyonu sağlamak ve gözlere daha fazla zarar gelmesini önlemek için suyun güvenli bir akış hızında ve basınçta en az 15 dakika boyunca verilmesi gerekir.

Hem göz yıkama istasyonları hem de göz/yüz yıkama istasyonları, tehlikeli maddelere maruz kalan bireylere yardımcı olmak için tasarlanmış acil durum cihazları olmakla birlikte, amaçlanan kullanımları ve kapsamları açısından farklılık gösterir. Göz yıkama istasyonları, gözleri kirleticilerden arındırmak için yalnızca nazik bir su akışıyla yıkamak üzere tasarlanmıştır. Öte yandan, göz/yüz yıkama istasyonları, gözler, burun ve ağız dahil olmak üzere tüm yüzü durulayarak daha kapsamlı bir çözüm sunar.

ANSI Z358.1-2014(R2020) standardı bu iki tür arasında ayrım yaparken, Avrupa standardı EN 15154-2 yapmamaktadır. Ancak, birçok kaza senaryosunda yüz maruziyeti göz ardı edilemediğinden, göz/yüz yıkama istasyonları genellikle önerilir.

İşyeri güvenliğini sağlamak için, tehlikeli maddelerin, kimyasalların veya diğer tehlikeli maddelerin bulunduğu alanlara acil durum göz yıkama istasyonları kurulmalıdır. Tesisatlı bir göz yıkama istasyonunun veya diğer güvenlik sistemlerinin uygun olup olmadığını belirlemek, mevcut tehlikelerin niteliğine bağlıdır. Bu kararı vermek için kapsamlı bir saha risk değerlendirmesi yapmak ve güvenlik bilgi formlarına, güvenlik prosedürlerine ve ilgili standartlara danışmak esastır.

Göz yıkama istasyonları, gözlerin tehlikeli maddelere maruz kalma riski olan alanlara stratejik olarak yerleştirilmelidir. Bu, işyerinde uygun yerleşimi belirlemek için kapsamlı bir tehlike değerlendirmesi gerektirir. Göz önünde bulundurulması gereken faktörler arasında tesis düzeni, kullanılan veya depolanan tehlikeli maddelerin türleri ve istasyona erişmesi gerekebilecek çalışan sayısı yer alır.

Genel bir kural olarak, acil durum göz yıkama istasyonları, tehlikeli bölgelerin yakınında veya tehlikeli maddelerin kullanıldığı veya depolandığı yerlerde kolayca erişilebilir alanlara yerleştirilmelidir. Düz yüzeylere, açık ve engelsiz erişim yollarına yerleştirilmelidirler. İstasyonlar, acil bir durumda hızlı bir şekilde bulunabilmelerini sağlamak için açıkça görünür ve kolayca tanımlanabilir olmalı, yüksek görünürlüklü işaretlemelerle donatılmalıdır.

Tesisatlı göz yıkama istasyonları, her biri belirli ihtiyaçlara göre uyarlanmış çeşitli tasarımlarda gelir. Laboratuvar üniteleri tipik olarak laboratuvar ortamlarındaki lavabolara veya tezgahlara kurulur. Duvara monte edilen istasyonlar, çeşitli endüstriler için çok yönlülük sunar. Serbest duran üniteler, atölyeler ve üretim tesisleri için çok uygundur. Ek olarak, özel ortamlar için erişilebilir, ADA uyumlu ve gömme duvara monte göz yıkama istasyonları mevcuttur.

Avrupa standardı EN 15154-2, tesisatlı göz yıkama istasyonlarının tasarımı, kurulumu, performansı ve test edilmesi için yönergeler sağlar. Uluslararası kabul görmüş ANSI Z358.1-2014(R2020) standardı, göz yıkama ve göz/yüz yıkama ekipmanları için performans ve kurulum gereksinimlerini tanımlar. Bazı ülkelerde ayrıca dikkate alınması gereken ek ulusal standartlar olabilir. Göz yıkama istasyonlarının uygun ilk yardımı sağlayabilmesini ve iyi çalışma koşullarını koruyabilmesini sağlamak için bu standartlara uyulması çok önemlidir.

Göz yıkama standartları, EN 15154-2'ye göre dakikada en az 6 litre akış hızı gerektirir. ANSI Z358.1-2014(R2020) standardı, göz yıkama istasyonları için dakikada en az 1,5 litre (dakikada 0,4 galon) ve göz/yüz yıkama istasyonları için dakikada 11,4 litre (dakikada 3 galon) akış hızı belirtir. Her iki standart da, göz yaralanmasını önlemek için suyun yeterince düşük bir hızda olmasıyla birlikte, en az 15 dakikalık bir su akış süresi gerektirir.

Çoğu göz yıkama istasyonu, "boynuz" sistemi olarak bilinen, dışarıdan içeriye doğru püskürten iki çıkış nozuluna sahip bir duş başlığına sahiptir. Bazı göz/yüz yıkama istasyonları, yatay olarak hizalanmış dört duş başlığına sahip bir boynuz düzenlemesine sahip olabilir. Ancak, boynuz sistemlerinin yaygın bir sorunu, bir gözün diğerinden daha fazla yıkama almasına neden olabilen düzensiz su jeti yoğunluğudur.

Alternatif bir tasarım, merkezi bir konuma sahip ve her iki göze aynı anda eşit yıkama sağlayan patentli bir teknoloji olan AXION® başlığıdır. Bu sistem ayrıca kirleticileri içeriden dışarıya doğru yıkar, bunların gözyaşı kanallarına girmesini ve ek hasara neden olmasını önler.

EN 15154-2 ve ANSI Z358.1 standartlarına uymak için, göz yıkama istasyonları, kaza kurbanlarının gözlerini su akışına yerleştirirken her iki elleriyle açık tutmaları için yeterli alan sağlamalıdır. EN 15154-2, çıkış nozüllerinin zemin seviyesinden 1000 mm (± 200 mm) yükseklikte ve duvarlardan veya en yakın engellerden en az 150 mm mesafede kurulmasını belirtir.

ANSI standardı, yüzeyden 838 mm (33 inç) ile 1346 mm (53 inç) arasında bir akış deseni ve en yakın engel veya duvardan en az 153 mm (6 inç) mesafe gerektirir. Her iki standart da su akışı yüksekliği ve deseni için gereksinimleri tanımlar.

Gözlerin sıcaklığa duyarlılığı, göz yıkama istasyonlarının güvenli bir aralıkta su sağlamasını sağlamayı kritik hale getirir, çünkü çok sıcak veya çok soğuk su, yaralı bireylerin gözlerini önerilen 15 dakikalık süre boyunca yıkamasını engelleyebilir.

ANSI Z358.1-2014(R2020), göz yıkama istasyonları için 16°C ila 38°C arasında bir su sıcaklığı aralığı belirtirken, EN 15154-2, 15°C ila 37°C arasında bir aralık önerir. Ulusal standartlar, su sıcaklığına ilişkin ek gereksinimler içerebilir.

Acil durum göz yıkama istasyonlarının düzenli olarak kontrol edilmesi ve bakımı kritiktir. Kontrol sıklığı, yerel düzenlemelere ve standartlara bağlı olarak değişebilir. ANSI Z358.1-2014(R2020) standardı, uygun çalışmayı sağlamak için göz yıkama ve göz/yüz yıkama ekipmanlarının haftalık olarak etkinleştirilmesini gerektirirken, EN 15154-2, üreticilerin test ve bakım talimatlarına atıfta bulunur. Göz yıkama istasyonları ayrıca, güç kesintileri, bakım çalışmaları veya kazalar gibi önemli bir olaydan sonra, iyi durumda kaldıklarından emin olmak için kontrol edilmelidir.

Tesisatlı göz yıkama ve göz/yüz yıkama istasyonlarına ek olarak, göz yaralanmaları durumunda anında ilk yardım sağlamak için başka yanıt sistemleri de mevcuttur:

• Taşınabilir göz yıkama istasyonları: Bunlar, en az 15 dakika boyunca göz yıkamaya izin verir ve tipik olarak su veya yıkama sıvısı içeren bir tanktan oluşur. Mobil ortamlar veya temiz içme suyuna güvenilir erişimi olmayan yerler için tasarlanmıştır.
• Kişisel göz yıkama şişeleri: Tesisatlı göz yıkama istasyonlarının yerini alması amaçlanmamakla birlikte, bir kazayı takiben kritik ilk anlarda, yaralı kişi tesisatlı bir istasyona ulaşmadan önce göz hasarını en aza indirmek için önemli ilk yardım araçları olabilir.
• Kombine güvenlik duşları: Bunlar, hem göz hem de vücudun tehlikeli maddelere maruz kalmasının mümkün olduğu durumlarda, bir ünitede bir göz yıkama istasyonunu ve vücut güvenlik duşunu birleştirir.

Tesisatlı göz yıkama istasyonları, endüstriyel ve laboratuvar ortamları için acil durum müdahale planlarında hayati bir rol oynar ve gözler ve yüzler kazara tehlikeli maddelere maruz kaldığında anında ilk yardım sağlar. EN 15154-2 ve ANSI Z358.1-2014(R2020) gibi uluslararası standartlara uyum, uygun performans ve işlevselliği sağlamak için esastır. Göz yıkama istasyonlarının düzenli olarak kontrol edilmesi, test edilmesi ve bakımı, acil durumlarda uygun ilk yardımı sağlayabilmelerini garanti etmek için gereklidir. Taşınabilir göz yıkama istasyonları, kişisel göz yıkama şişeleri ve kombine güvenlik duşları dahil olmak üzere ek güvenlik sistemleri, çeşitli işyeri senaryoları için tamamlayıcı acil durum müdahale seçenekleri sunar.